Progesteron: aan déze symptomen herken je een tekort
Progesteron samen met oestrogeen zijn de hormonen die je nodig bent voor een goede vruchtbaarheid. Deze twee hormonen moeten met elkaar in balans zijn. De één niet teveel ten opzichte van de ander. Als progesteron te weinig is ten opzichte van oestrogeen steken veel vrouwenkwaaltjes de kop op.
Als je eierstokken met pensioen gaan, zijn de bijnieren verantwoordelijk voor het produceren van progesteron. Juist als de bijnieren verzwakt zijn komen er klachten die gelinkt zijn aan een progesteron tekort.
Goed voor je bijnieren zorgen is de oplossing om een tekort aan progesteron op te heffen. We denken vaak dat stress van buitenaf de grote boosdoener is maar vaak is verkeerde voeding een veel groter probleem. En laten we dat nu heel gemakkelijk zelf kunnen opheffen? Natuurlijk ga ik je vertellen hoe!
Wat is progesteron
Allereerst is het belangrijk dat je weet wat progesteron is en wat het doet. Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon dat een belangrijke rol speelt in de menstruatiecyclus, de zwangerschap en de algehele gezondheid van vrouwen. Het wordt voornamelijk aangemaakt in de eierstokken na de eisprong en in de bijnieren. Progesteron zorgt voor het dikker maken van het baarmoederslijmvlies, wat nodig is voor de innesteling van een bevruchte eicel en het in stand houden van een zwangerschap. Daarnaast heeft het ook een kalmerende werking en zorgt het dat je een goede nachtrust krijgt.
Je maakt progesteron aan tijdens je vruchtbare jaren middels een eisprong. Na de overgang, als er geen eisprong meer is moeten de bijnieren de productie van progesteron overnemen. Deze zullen nooit zoveel progesteron aanmaken als vanuit een eisprong maar dit is geen probleem. De productie van oestrogeen wordt na de overgang ook minder en zolang beide hormonen in hoeveelheid met elkaar in balans zijn is er weinig aan de hand.
Wat doet progesteron
Nu je weet wat progesteron is wil je natuurlijk ook graag weten wat het allemaal voor je doet. Dit vrouwelijke geslachtshormoon regelt de volgende zaken in je lichaam.
- Menstruatiecyclus:
Progesteron zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies dik genoeg wordt om een eventueel bevruchte eicel te kunnen innestelen. Als er geen bevruchting plaatsvindt, daalt de progesteronspiegel en wordt het baarmoederslijmvlies afgestoten, wat leidt tot menstruatie.
- Zwangerschap:
Tijdens de zwangerschap wordt progesteron aangemaakt door de placenta en zorgt het ervoor dat het baarmoederslijmvlies dik blijft en de zwangerschap in stand wordt gehouden. Het helpt ook bij het ontspannen van de spieren in de baarmoeder en darmen, en kan een positieve invloed hebben op de slaap.
- Kalmerende werking:
Progesteron staat bekend om zijn kalmerende werking, wat kan bijdragen aan een gevoel van ontspanning en een goede nachtrust.
- Botgezondheid:Progesteron kan ook een positieve invloed hebben op de botgezondheid.
Progesteron tekort, wat zijn de symptomen?
Een progesterontekort, of beter gezegd te weinig progesteron ten opzichte van oestrogeen, kan verschillende symptomen veroorzaken bij vrouwen, zoals onregelmatige of uitblijvende menstruaties, heftige PMS klachten en verminderde vruchtbaarheid. Het kan leiden tot heel vervelende klachten waarbij stemmingswisselingen, slaapproblemen en vermoeidheid regelmatig voorkomen.
- Onregelmatige of uitblijvende menstruatie: Het kan leiden tot langere of kortere cyclussen, of zelfs het volledig wegblijven van de menstruatie.
- Hevige PMS-klachten: zoals stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, hoofdpijn, vermoeidheid en pijnlijke borsten.
- Slaapproblemen: Moeite met in slaap vallen, doorslapen of onrustige nachten. Dit valt vaak samen als cortisol in de avond te hoog is.
- Verminderde vruchtbaarheid: Een tekort aan progesteron kan het moeilijker maken om zwanger te worden.
- Pijnlijke borsten: Gevoelige of pijnlijke borsten kunnen ook een symptoom zijn.
Wat is de oorzaak van een progesteron tekort?
- Hormonale schommelingen:
Tijdens de overgang, waarbij de eierstokken niet iedere maand eitje meer laat rijpen, kan een tekort ontstaan. Oestrogeen is dan nog relatief hoog ten opzichte van progesteron. Je hebt dan niet zozeer te weinig progesteron maar je kan beter beter spreken over een scheefgroei omdat progesteron sneller daalt dan oestrogeen.
- Problemen met de eisprong:
Geen eisprong, dan al helemaal geen progesteron. Progesteron wordt voornamelijk uit het gele lichaam gemaakt na een eisprong. Als er door hormonale disbalansen of na je 40e niet iedere maand een eisprong plaatsvindt, kan er onvoldoende progesteron worden aangemaakt.
- Stress:
Overmatige stress zowel vanuit de omgeving als inwendig kan leiden tot een tekort. Vanuit progesteron kan cortisol gemaakt worden. Wanneer je veel stress hebt gaat je progesteron verloren aan cortisol.
- Zwakke bijnieren:
Progesteron wordt niet alleen aangemaakt in de geslachtsorganen maar ook door de bijnieren. Na de overgang zijn de bijnieren verantwoordelijk voor al het progesteron wat aangemaakt moet worden. Als je veel stress hebt of een levensstijl die stresshormonen aanjaagt dan verzwakken je bijnieren en maken ze minder progesteron aan.
- Levensstijl:Factoren zoals voeding met veel vetten/eiwitten, koffie, alcohol, extreem weinig koolhydraten of maaltijden overslaan (intermittend fasting) kunnen ook een rol spelen bij een progesterontekort. Vitaminetekorten zijn eveneens heel stressvol voor het lichaam. Ook overmatig sporten of te weinig beweging gaat jagen stresshormonen aan.
Mijn persoonlijke visie waardoor er vaak progesteron tekorten ontstaan
Als hormoondeskundige zie ik in de praktijk de meeste progesteron tekorten ontstaan door overmatig cortisol. Dit hoeven niet altijd stresshormonen te zijn vanuit omgevingsstress. Veel vaker komt het voor dat er veel stresshormonen worden aangemaakt door populaire diëten die veel stress opleveren voor het lichaam.
Veel eiwitrijke diëten bevatten ook veel vetten en hiervoor moet het lichaam veel adrenaline aanmaken om het bloed dun te houden. Doordat we bang zijn geworden voor koolhydraten missen we de belangrijke glucose voor onze hersenen om de adrenalinepomp uit te zetten. Dit zorgt ervoor dat er continue progesteron wordt opgeofferd om hier cortisol van te maken.
Het probleem wordt pas opgelost als we minder vet eten. Dan eten we doorgaans ook minder eiwitten want eiwitten bevatten ook veel vet. Als we deze vetten en eiwitten vervangen door groente en fruit gaat er pas echt iets veranderen in je hormoonbalans. Dan krijgt je lichaam de mineralen binnen om hormonen aan te maken.
Wanneer wordt progesteroncrème gebruikt?
- Bij een verminderde vruchtbaarheid: In sommige gevallen kan progesteron worden voorgeschreven om de vruchtbaarheid te verbeteren.
- Abnormaal vaginaal bloedverlies: Progesteron kan worden gebruikt om abnormaal vaginaal bloedverlies te behandelen.
- Menstruatiestoornissen: Progesteron kan helpen bij het reguleren van de menstruatiecyclus. Ook hiervoor zal een arts doorgaans een progestageen inzetten.
- Overgangsklachten: Progesteron en ook een beetje oestrogeen wordt soms ingezet om overgangsklachten te verminderen. De bekende hormoontherapie is iets waar veel vrouwen naar grijpen tijdens de overgang. Bedenk wel dat overgangsklachten een teken is dat er al een hormonale disbalans was voordat je in de overgang kwam. Hormoontherapie lost deze disbalans niet op.
- Dreigende vroeggeboorte: Soms wordt progesteron voorgeschreven om een vroeggeboorte te voorkomen.
De bijwerkingen van progesteron
Als je om wat voor reden dan ook hebt besloten om progesteron te gaan gebruiken, dan kan het zijn dat je ook daar bijwerkingen van hebt. Meestal gaat het om synthetische hormonen die je toedient en die zijn lichaamsvreemd. Als je gevoelig bent, (anticonceptie valt vaak ook niet lekker) kun je ook hier klachten van krijgen. Bloedverlies buiten de normale menstruatie, onregelmatige menstruatiecyclus, gevoelige borsten, misselijkheid, duizeligheid en vermoeidheid. Deze klachten worden vaak gemeld als bijwerkingen van progesteron. Het is belangrijk om altijd een arts te raadplegen voordat je progesteron gaat gebruiken, omdat het niet voor iedereen geschikt is en bijwerkingen kan hebben.
Als je klachten hebt van een progesterontekort moet je nooit zomaar iets gaan toevoegen. Dat is hoe we vaak denken. Komen we een hormoon tekort dan vullen we dat een beetje aan. Hebben we van de ander een beetje teveel, dan vlakken we dat een beetje af. Bedenk dat disbalansen vaak terug te leiden zijn naar de lever. Daar waar hormonen omgezet, afgebroken en uitgescheiden worden. Vaak is het veel effectiever om je aanpak hier op af te stemmen.
Progesteron verhogen of een effectieve behandeling
Om je progesteron te verhogen is het soms nodig om veranderingen in je levensstijl door te voeren. Ook al wordt een specifiek dieet als gezond weggezet, dan wil dat nog niet zeggen dat het gezond is voor je hormonen. Het belangrijkste is om goed voor je lever en je bijnieren te zorgen. Als deze onder vuur komen te staan, kan je wachten op klachten. Als je klachten hebt dan kan het zijn dat er een medisch specialist naar moet kijken. Dan kan het noodzakelijk zijn dat je hormonen gaat gebruiken. Hoe vervelend dat soms ook is. Het mag voor zich spreken dat wanneer een natuurlijke remedie geen optie is, de adviezen van de arts worden opgevolgd. Als je klachten wel op een natuurlijke manier aangepakt kunnen worden heeft dit natuurlijk altijd de voorkeur.
Met dit advies los je een progesteron tekort op een natuurlijke manier op.
Gezonde voeding, dat wil zeggen veel groente en fruit en weinig vetten. Pas ook op met eiwitten want veel eiwitten bevatten ook veel vet. Stop met intermittend fasting als je dit toepast. Dit sloopt je bijnieren. Drink liever geen koffie en alcohol en stop met roken als je dat doet. Zorg voor voldoende beweging en kijk of er wat stekkertjes uit moeten als er veel omgevingsstress is.
Op een natuurlijke manier je progesteron verhogen?
Wil jij op een natuurlijke manier je progesteron verhogen? Daar kan ik je bij helpen. Om te beginnen bied ik je de gratis Masterclass Hormoonbalans aan en ontdek je waardoor hormonen uit balans raken. Ik deel mijn allerbeste advies met je zodat je bijnieren sterker worden en jouw progesteron niet opgeslokt wordt door cortisol.
Gratis Masterclass voor vrouwen die hun progesteron tekort willen opheffen
